آمار
| تعداد نشریات | 36 |
| تعداد شماره‌ها | 1,176 |
| تعداد مقالات | 8,477 |
| تعداد مشاهده مقاله | 6,545,077 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,710,492 |
پویشهای تهدیدزای منطقه قفقاز جنوبی علیه امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران | ||
| فصلنامه آفاق امنیت | ||
| دوره 14، شماره 52، آذر 1400، صفحه 185-206 اصل مقاله (973.23 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| فتح الله کلانتری* 1؛ پیمان کاویانی فر2 | ||
| 1نویسنده مسئول: استادیار، علوم دفاعی راهبردی، دانشگاه عالی دفاع ملی ، تهران، ایران | ||
| 2کارشناسی ارشد مطالعات‌منطقه ای، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| تاریخ دریافت: 15 شهریور 1399، تاریخ بازنگری: 09 آبان 1400، تاریخ پذیرش: 29 شهریور 1400 | ||
| چکیده | ||
| وضع موجود آسیای مرکزی و قفقاز با توجه به تکثر پویشهای فروملی، درون‌منطقه‌ای، بین‌منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای، دربردارنده فرصت‌ها و تهدیدهای قابل‌توجهی برای ایران است. قفقاز جنوبی بستر و پهنه شکل‌گیری پویشهای تهدیدزای متنوعی علیه امنیت و ثبات ملی جمهوری اسلامی ایران است که برخی از آن‌ها ضریب تهدیدزایی فزاینده‌ای نیز دارند. شناسایی پویشهای تهدیدزای منطقه قفقاز جنوبی علیه امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان مسأله محوری این پژوهش درنظرگرفته و تلاش شد با اولویت‌بندی این تهدیدات در منطقه، راه‌کارهای بهینه‌ای جهت مقابله با آن ارائه شود. سؤال اصلی این است که مهم‌ترین پویشهای تهدیدزای متوجه جمهوری اسلامی ایران ازطریق قفقاز جنوبی کدامند و راه‌کارهای ایران برای مهار آن‌ها چیست؟ روش پژوهش، کیفی ـ کمی (آمیخته) است. نتیجه کلی حاصله اینکه در قفقاز جنوبی تهدیدهای امنیتی و اقتصادی/ژئواکونومیکی، اولویت بالاتری دارند. اهم راه‌کارهای پیشنهادی پژوهش عبارتند از ارتقای همکاری‌ها با قدرت‌های آسیایی، اولویت‌دادن به پروژه‌های زیرساختی فرامرزی مختلف برای مقابله با تخلیه ژئوپلیتیکی، برپایی دفتر بررسی نیازهای فنی ـ مهندسی کشورهای منطقه، استفاده از توان فنی و مهندسی بومی برای رفع نیازهای فنی ـ مهندسی کشورها و سرانجام، فعال‌سازی ظرفیت‌های دیپلماسی دفاعی. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| امنیتی‌سازی؛ جمهوری اسلامی ایران؛ راهبرد امنیتی؛ قفقاز جنوبی؛ مجموعه امنیتی | ||
| مراجع | ||
|
منابع
فارسی
بیانات مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی)، قابل دسترسی در http://farsi.khamenei.ir
بوزان، باری؛ ویور، الی (1388)، مناطق و قدرت‌ها، ترجمه مهدی قهرمان‌پور، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
بوزان، باری (1389)، مردم، دولت‌ها و هراس، ترجمه انتشارت پژوهشکده مطالعات راهبردی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
بوزان، باری؛ دوویلد، پاپ؛ ویور، اولی (1392)، مناطق و قدرت‌ها و چارچوبی تازه برای تحلیل امنیت، ترجمه علیرضا طیب، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
تاجیک، محمدرضا (1381)، مقدمه‌ای بر استراتژی‌های امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران جلد اول، رهیافت‌ها و راهبردها، تهران: فرهنگ گفتمان.
حافظ‌نیا، محمدرضا؛ ولی‌قلی‌زاده، علی؛ احمدی‌پور، زهرا (1382)، بررسی و تحلیل راهبردی بنیان‌های جغرافیایی بحران‌های ژئوپلیتیکی (با تأکید بر بحران ژئوپلیتیکی قره‌باغ) ، سیاست دفاعی، سال 21، بهار 1382، شماره 82، صص 150-111.
سازمند، بهاره؛ کاویانی‌فر، پیمان (1396)، گسترش و اتصال زیرساخت‌های حمل‌ونقل و انرژی اتحادیه اروپا به حوزه خزر و دریای سیاه: ابعاد، فرصت‌ها و تهدیدها، دوفصل‌نامه مطالعات اوراسیای مرکزی، دوره 10، شماره 1، بهار و تابستان 1396، صص 100-85.
کاظم‌زاده، حامد (1387)، مناقشات قومی در قفقاز و راه‌کارهایی برای سیاست قفقازی ایران، ماهنامه ایراس، شماره 21.
مک‌کین‌لای، رابرت؛ لیتل، ریچارد (1380)، امنیت جهانی؛ رویکرد‌ها و نظریه‌ها، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
مؤمنی، مجیدرضا؛ رحیمی، امید (1396)، تقابل ایران و رژیم صهیونیستی و تأثیر آن بر گسترش روابط سیاسی ـ امنیتی رژیم صهیونیستی و جمهوری آذربایجان، فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، دوره 10، شماره 2، پاییز و زمستان 1396، صفحه 431-415.
وحیدی، موسی‌الرضا (1381)، حضور نظامی امریکا در آسیای مرکزی و قفقاز: واکنش روسیه، آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 37، صص 102-89.
وزارت امور خارجه (1392)، اسنادی از روابط ایران با منطقه قفقاز، تهران: انتشارات وزارت امور خارجه.
ایراس (فروردین 1395)، امنیت انرژی اروپا: نقش ایران، قابل دسترسی در:
http://www.iras.ir/fa/doc/article/1036/(تاریخ دسترسی: 04 مرداد 1398)
ایراس (آذر 1396)، جایگاه ایران در تحولات آتی قفقاز در افق 2020 اتحادیه اروپا، قابل دسترسی در:
http://www.iras.ir/fa/doc/note/3465 (تاریخ دسترسی: 1 اردیبهشت 1398)
مؤسسه مطالعات ایران و روسیه (فروردین 1397)، چرا تنش‌ها در قفقاز جنوبی حل‌نشده باقی مانده است؟، قابل دسترسی در:
http://www.iras.ir/fa/doc/note/3126 / (تاریخ دسترسی: 1 اردیبهشت 1398)
یوریکا (آبان 1397)، خط و نشان در مسکو، یارکشی از قفقاز، قابل دسترسی در
https://www.eurica.ir/130-1-2 /(تاریخ دسترسی: 1 اردیبهشت 1398)
انگلیسی
Buzan, B. (2003). Regional security complex theory in the post-Cold War world. In Theories of new regionalism (pp. 140-159). Palgrave Macmillan, London.
Islam, D., T. Zunder, R. Jackson and N. Nesterova (2013), “The Potential of Alternative Rail Freight Transport Corridors between Central Europe and China”, Transport Problems, Vol. 8, No. 4, pp.45-57.
Wæver, Ole (2004), Aberystwyth, Paris, Copenhagen. New 'Schools' in Security Theory and their Origins between Core and Periphery, Paper Presented at the Annual Meeting of the International Studies Association, Montreal, pp. 17-20.
Yildirir Keser, H. (2014), “Importance of Transport Corridors in Regional Development - The Case of TRACECA”, Sosyoekonomi, Vol. 23, No. 24, pp. 163-182.
BP Statistical Review (2014), Available at: https://goo.gl/QQi2B1, (Accessed on:
19/7/2015).BP statistical review (2014),. Avilable at
: http://www.bp.com/content/dam/bp/pdf/Energy-economics/statistical-review-2014/BP-statistical-review-of-world-energy-2014-full-report.pdf (accessed on: 2015-07-19)
Clingendael International Energy Programme (CIEP) (2013), Available at:
https://goo.gl/cl1hkV, (Accessed on: 10/7/2015).
Clingendael International Energy Programme (CIEP). (2014), available at:http://www.clingendaelenergy.com/files.cfm?event=files.download&ui=9C1DEEC1-5254-00CF-FD03186604989704 (Accessed on: 10/7/2015).
Geopolitical Analysis and Monitoring (2014), “EU’S CONTRADICTIONS”, Available on: http://geopoliticsrst.blogspot.nl/2014/12/turkey-germany-russia-and-eus.html, (Accessed on: 18/12/2015).
Gorshkov, T. and G. Bagaturia (2001), “TRACECA–Restoration of Silk Route”, Japan Railway and Transport Review Available at: jrtr.net/jrtr28/pdf/f50_gor.pdf, (Accessed on:5/3/2017).
World Resource Institute (2015), “Aqueduct Projected Water Stress Country Rankings”. http://www.wri.org/sites/default/files/aqueduct-water-stress-country-rankings-technical-note.pdf (Accessed on: 2017/11/05).
World Resource Institute (2017), “Aqueduct Country And River Basin Ranking:
A World Bank (2017), Armenia, Georgia, Azerbaijan,
<www.worldbank.org/en/country> (Accessed on: 2017/11/05).
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 302 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 371 |
||